De Bornse Marianne Webster heeft in maart 2018 haar enig kind, haar 18-jarige zoon Mike, verloren aan de meningokokbacterie. Naar aanleiding van deze heftige gebeurtenis heeft ze haar leven radicaal omgegooid, onder andere door een tijd vrijwilliger te zijn in een hospice. In haar columns vertelt ze wat haar heeft geraakt of welke nieuwe inzichten ze heeft gekregen, na de dood van haar kind.
De afgelopen dagen waren hulpverleners een veelbesproken onderwerp in het nieuws. De meeste berichten hadden te maken met de geweldsincidenten tijdens de oudejaarsnacht. In- en intriest dat hulpverleners zoals ambulancebroeders of politieagenten, die notabene in dienst staan van de samenleving, als schietschijf werden gebruikt! Schandalig dat zij met gevaar voor eigen leven hun werk moesten uitoefenen. Wat zegt dat over de geweldplegers, die zich in dat soort situaties vaak stoer en groot voordoen? Nou, dat ze inderdaad groot zijn! Grote lafaards!
Volgens experts zijn er allerlei oorzaken voor dit soort destructieve gedrag. Drank is een van de grootste boosdoeners. Ook zouden daders zich vaak machteloos voelen over de ontstane crisissituatie en die machteloosheid vervolgens afreageren op de toegesnelde hulpverleners. Een andere oorzaak van het toenemende geweld, zo zegt men, is de manier van communiceren die, mede door de anonimiteit van social media, de afgelopen jaren harder en directer is geworden. Ik geloof zeker dat die oorzaken er medeschuldig aan zijn dat er meer geweldsincidenten zijn, maar het voelt bijna als een soort excuus. Alsof de geweldplegers er niets aan kunnen doen, omdat de samenleving nou eenmaal zo hard is geworden! Maar daar houdt het voor mij op, want ieder mens is verantwoordelijk voor zijn eigen gedrag!! En er is ook nog zoiets als normen en waarden! Voor mij valt of staat alles met een fatsoenlijke opvoeding, waarbij ouders hun kinderen leren om respect te tonen en waarbij ze hen duidelijk maken wat acceptabel en wat onacceptabel gedrag is.
Ik heb zelf ook gevoeld hoe het is om als hulpverlener aangevallen te worden. Bij mij was het ‘slechts’ verbaal geweld, maar zelfs dat voelde al heel bedreigend! Ik werkte destijds als doktersassistente toen een patiënt aan de telefoon het niet eens was met wat ik hem vertelde. Ik werd voor van alles en nog wat uitgescholden! Ook dreigde hij langs te komen om zijn woorden kracht bij te zetten!! Ik was zeer ontdaan en vond het heel moeilijk om professioneel te blijven en mijn werk te blijven doen. Daarom heb ik de grootste bewondering voor iedereen die onder extreme en soms vijandige omstandigheden toch op een adequate manier zijn werk kan blijven uitvoeren.
Naast de heftige berichten over de recente geweldsincidenten, waren er de laatste tijd gelukkig ook een aantal hartverwarmende berichten te lezen over hulpverleners. Zo vertelde een Amerikaanse verpleegkundige wat de dood van een patiënt met haar deed. In een ontroerend Facebook bericht, dat viraal is gegaan, schreef ze onder meer:
Did you know I was there? They said it was time. Were you looking down as I stood in your doorway silently asking God to guide me? I was scared, could you tell? My hands were trembling, as I spoke to you about all the things I had to do to get you ready to be picked up. Did you see how I kept looking up at the ceiling to hold back tears? The lump in my throat was the worst part. It felt like I couldn’t breathe. Did you know I was there?
Dit stukje tekst, geschreven vanuit haar hart, maakt op een indrukwekkende manier duidelijk dat het overlijden van een patiënt geen routineklus is voor medisch personeel. Boven alles zijn het medemensen met emoties! Dit kwam ook tot uiting in een recente blog van longarts Sander De Hosson, waarin hij door middel van een ervaring met een coassistent uitlegt dat het overlijden van een patiënt een wissel trekt op alle betrokkenen, inclusief de zorgverleners. Hier is een citaat uit zijn blog, genaamd “Co”:
Dan is er het laatste afscheid, haar familie grijpt haar vast en dan spuit ik de Dormicum in. Als ik terugdeins, zie ik dat het ogenblikkelijk werkt. Haar ademhaling wordt snurkend. “Dag,” zegt ze nog en dan is er de rust van de slaap. De coassistent staat in de hoek. Ik zie zijn opengesperde ogen, de schrik van de rauwheid en de emotie die niemand onberoerd kan laten. Ik pak hem even vast. “Zullen we gaan?” Zijn hand voelt nat en koud. Dan nemen we afscheid van de familie van de vrouw. Ze zal dezelfde nacht nog overlijden. “Doet dit je iets?” vraagt de coassistent als we op de gang lopen. “Ja,” zeg ik eerlijk. “Ik ga dit echt nooit kunnen,” zegt hij. “Hoe doe je dit?” Hij is zichtbaar ontdaan van alle gebeurtenissen in de uren die achter ons liggen.
Medici leggen dagelijks hun ziel en zaligheid in hun levensreddende werk, maar als hun uiterste inspanningen onverhoopt niet het gewenste resultaat hebben, dan is dat óók voor hen een bittere pil om te slikken. Niet alleen moeten ze hun eigen medische beperkingen erkennen, ze moeten ook lijdzaam toezien dat hun “falen” desastreuze gevolgen heeft voor de patiënt en diens familie. Het leven van een mens ligt soms letterlijk in hun handen! Het dragen van zo’n grote verantwoordelijkheid lijkt mij enorm zwaar en verdient ons respect!
Artsen en verpleegkundigen kunnen veel, maar ook heel veel niet! Ze zijn professioneel, maar blijven bovenal gewoon mens. Voor mij is dit meer dan duidelijk geworden in de nacht dat mijn zoon Mike stierf. Ik heb het al eens eerder geschreven, maar mijn man en ik waren diep onder de indruk van de tranen van de IC-arts, die ontzettend hard heeft gevochten voor Mike’s leven. Het deed haar enorm veel dat zij en haar team, met al hun kennis en alle middelen die ze ter beschikking hadden, niet in staat waren geweest om het leven van ons kind te redden. Het zal niet makkelijk voor haar zijn geweest om bovenop haar eigen ontreddering ook nog ons immens grote verdriet te zien.
Dit zware aspect van het werk van een hulpverlener zie je niet alleen bij artsen en verpleegkundigen, maar ook bij ambulance- en brandweerpersoneel of politieagenten. Ook zij doen er alles aan om ons te beschermen tegen de dood. Maar in die gevallen dat dit niet lukt, moeten ook zij dealen met hun eigen gevoelens van terneergeslagenheid én het verdriet van de verslagen achtergebleven nabestaanden. Ga er maar aan staan, om als politieagent aan de voordeur van onwetende ouders te staan en ze te moeten vertellen dat hun geliefde kind is overleden. Dat gaat niemand in de koude kleren zitten!
Hulpverleners zijn mensen zoals jij en ik, met gevoelens zoals jij en ik! Alleen hebben zij ervoor gekozen om van ons welzijn en onze levens hun prioriteit te maken. Laten we dus vooral zuinig op ze zijn!
Als het niet te veel gevraagd is, zou je dan misschien deze column willen delen, als eerbetoon aan alle hulpverleners? Zodat we hen kunnen laten voelen dat Nederland achter ze staat! Bedankt!